İlerleyemeyen Cenevre 3’ün düğümleri

3 tur olarak gerçekleÅŸtirilmesi planlanan Cenevre görüşmelerinin 14 Mart’ta baÅŸlayan ilk turu 24 Mart’ta yani iki gün sonra tamamlanıyor. Ancak rejim ile muhalifler arasında dolaylı olarak yürütülen görüşmelerde belge alışveriÅŸi dışında neredeyse hiçbir ilerleme kaydedilmedi.

Esed'in geleceği düğümü

BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’nın ‘gerçekçi’ olmasını istediÄŸi rejimin temsilcisi BeÅŸÅŸar Caferi, Esed’in geleceÄŸinin asla masada görüşülmesinin söz konusu olmayacağını  söyledi. Buna gerekçe olarak bu müzakerelerin istinat ettiÄŸi Viyana mutabakatı ve ilgili BM kararlarında doÄŸrudan Esed’in akıbeti ile ilgili bir ifadenin bulunmamasını gösterdi.

FotoÄŸraf: Reuters

Cenevre'deki görüşmelerde Suriye rejimi heyetinin başkanlığını yapan Caferi, "Esed'in geleceği tartışma konusu değil" dedi.

Aralarında bölgesel ve küresel güçlerin de olduÄŸu 17 üyeli Uluslararası Suriye Destek Grubu, 2015 Kasım ayında Viyana'da bir araya gelmiÅŸ, siyasi müzakerelerin Ocak ayında baÅŸlamasını, altı ay içinde tüm icra yetkisini elinde bulunduran bir geçiÅŸ hükümeti kurulmasını istemiÅŸ ve 18 ay içinde ülkede seçimlerin yapılmasını da takvime baÄŸlamıştı. 

Suriye rejiminin temsilcisi Caferi, referans olarak kabul ettiÄŸi Viyana’da bir takvime baÄŸlanan siyasi geçiÅŸ sürecinden muhalefetin aksine hiç söz etmiyor ama  müzakere sürecinin ÅŸekliyle ilgili bir takım itirazları öne sürüyor.  

Caferi, ilgili BM kararları ve Viyana mutabakatının, görüşmelerde muhaliflerin en geniÅŸ  yelpazesinin temsil edilmesi gerektiÄŸinin belirtildiÄŸini hatırlatıyor ve bunun hâlâ gerçekleÅŸmediÄŸini öne sürüyor.  

Caferi’ye göre bu  durum görüşmelerin sonucunu etkileyebilecek nitelikte bir ihlâl. 

‘Terör’ kavramı düğümü

Basın toplantısı sırasında muhalif gazeteciyi soruyu telefon yoluyla üçüncü bir kiÅŸi tarafından almakla suçlayan Caferi, Suriye’de rejime karşı silah taşıyan tüm grupların terörist olduÄŸunu yineledi.

Bu konu da Cenevre görüşmelerinde ilerleme sağlamasını engelleyen düğümlerden biri.

Zira Mistura, Pazartesi günü rejim ile  ‘terör’ teriminin tanımıyla ilgili ayrı düştüklerini anlattı. Mistura, BM için bu terimin sadece BM Güvenlik Konseyi’nin terör listesine aldığı grupları kapsadığını vurguladı. Caferi ise Suriye devletine karşı silah taşıyan her kesin terörist olarak tanımladıklarını bir kez daha yineledi.

Ortak masa engeli: Özür ve Sakal

Muhalifler ise müzakerelerin asıl konusunu yani siyasi geçiÅŸ dönemini bir an önce ele almak istiyor. Zira muhalifler 15 Mart’ta Mistura ile ilk görüşmelerinin ardından rejimin heyetiyle aynı masaya oturmaya hazır olduklarını da söylemiÅŸti. Ancak bu önerileri Caferi tarafından olumsuz karşılandı.

FotoÄŸraf: AA

Başmüzakereci Muhammed Alluş, rejimin, görüşmelere dışişleri bakanı ve görevlilerini göndermekle, çözüm istemediğini ortaya koyduğunu söyledi.

Caferi, muhaliflerin BaÅŸmüzakerecisi CeyÅŸul Ä°slam’ın temsilcisi Muhammed AlluÅŸ olan bir heyetle aynı masaya oturmaktan ÅŸeref duymadığını ifade etmiÅŸ, AlluÅŸ’un özür dileyip sakalını kesmediÄŸi sürece de muhaliflerle aynı masaya oturmayacağını söylemiÅŸti.

Muhalifler de Mistura da Moskova’yı iÅŸaret etti

Rejimi asıl konuyu girmemek için Cenevre’de vakit geçiÅŸtirmekle suçlayan muhalifler, Rusya’dan bu konuda rejime baskı uygulamasını istedi.

Mistura ise 23-24 Mart’ta Moskova’da düzenlenecek Kerry-Lavrov görüşmesine deÄŸindi. Bu görüşmenin bir tesadüf olmadığını ve onun Cenevre’deki görüşmelerle yakından ilgili olduÄŸunu ifade etti.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova'ya gelecek ABD'li mevkidaşı John Kerry ile Suriye krizi çözümü konusunu ele alacaklarını söylemişti.

Kaynak: Al Jazeera